Damla sulama ile çeltik yetiştirilir mi?
Türkiye için önemli tarımsal ürünlerden biri olan çeltikte damla sulama ile eğimli arazilerde üretim, icar masrafında azalma ve yüzde 70 oranında su tasarrufu sağlamak mümkün.
Çeltik, sulama suyu sağlama olanaklarına bağlı olarak Türkiye’nin bütün coğrafi bölgelerinde yetiştirilebilen, dünyada mısır ve buğdaydan sonra en fazla ekilişi gerçekleştirilen tarımsal ürünlerden biri. Üretim ise genelde tavaların içinde, düz ya da düze yakın arazilerde gerçekleşiyor. Bu durum çeltik üretiminin geniş alanlara yayılmasını kısıtlayan faktörlerin başında geliyor. Aynı zamanda gereğinden fazla su kullanılmasına da neden oluyor. Fakat damla sulama ile çeltiğin farklı alanlarda da üretimi mümkün. NETAFIM bu noktada yaptığı çalışmalar ile eğimli arazileri çeltik üretimine açarak stratejik anlamda önemli olan bu ürünün kaderini damla sulama sistemleri ile değiştirmeyi amaçlıyor.
Eğimli arazilerde çeltik üretimi yapılabilecek
Son yıllarda dünyada ve Türkiye’de damla sulama ile çeltik yetiştirilmeye başlandı. Türkiye’de geçen yıl NETAFIM’in de öncülüğünde 6 bin dekar alanda damla sulama ile çeltik üretimi yapıldı. Bu yıl ise bu rakamın 10 bin dekara çıkması hatta gelecek dönemlerde damla sulama ile çeltik tarımının daha da artması bekleniyor. Çeltik tarımı açısından yeni alanların ve eğimli arazilerin üretime açılması üreticilerin kira bedellerinin düşmesini sağlıyor. Böylelikle çeltik üreticileri dekar başına 1500-2000 lira arasında değişen icar bedellerini ödemek yerine 100-200 lira gibi fiyatlara çeltik ekim alanları kiralayabiliyor.
Yüzde 70 oranında su tasarrufu mümkün
Çeltik üretiminde yanlış bilinen bilgilerin başında su ihtiyacının fazla olması geliyor. Bu kısmen doğru bir bilgi olsa da çeltiğin suya gömülü bir biçimde tavalarda yetiştirilmesinin asıl nedeni yabancı ot kontrolünün sağlanması. Tava sisteminde harcanan su miktarı ise 4 bin mm civarında. Fakat tarımsal ürünlerin birçoğunda olduğu gibi çeltik bitkisinin su ihtiyacı 800 mm. Bu da ciddi bir su kaybının yaşanması demek. Ancak damla sulama ile bitkinin kök bölgesi direkt olarak sulandığı için gereksiz su kullanımının önüne geçmek ve yüzde 70 oranında su tasarrufu sağlamak mümkün. Hatta damla sulamanın yüzey akışını engellemesi gibi birtakım avantajları sayesinde yabancı ot mücadelesinde daha yüksek başarı elde ediliyor.
Dengeli sulama çeltikte verim ve kaliteyi arttırıyor
Damla sulama ile çeltik yetiştiriciliğinde lateraller arası mesafenin 70 cm ve 90 cm arasında olması oldukça önemli. İlk çıkış esnasında ekimle beraber toprak doygunluk derecesine gelene kadar sulama yapılmalı. Daha sonraki dönemlerde ise dengeli sulamanın yapılması ürünün verim ve kalitesini arttıran etkenlerin başında geliyor.
Damla sulama gübrelemede avantaj sağlıyor
Çeltik üretiminin verim ve kalite açısından istenilen seviyeye gelinebilmesi için dikkat edilmesi gereken bir diğer etken gübrenin kesinlikle damla sulama ile beraber verilmesi. Bilindiği üzere damla sulamanın en büyük avantajlarının başında bitkinin kök bölgesinin gübre ve suyla direkt olarak buluşması geliyor. Böylelikle gübre ve su israfının önüne geçiliyor. Ayrıca verim artışı kaçınılmaz oluyor.
Çeltik üretimi daha çevreci koşullarda gerçekleşiyor
Toprak verimliliğinin düşmesi, besin maddelerinin toprağın alt katmanlarına kaçması, yer altı sularının nitrat ve zehirli kimyasallar ile kirlenmesi, topraklarda arsenik birikimi ve sera gazı salınımının artması salma sulamanın yapıldığı alanlarda ciddi soru işaretlerine neden oluyor. Fakat damla sulama ile kayda değer bir su tasarrufunun sağlanması, pirinç tanesinde arsenik birikiminin azalması ve metan salınımının düşmesi üretimin daha çevreci koşullarda gerçekleşmesini sağlıyor.
